Balochi Academy Sarbaz ( BAS ) - بلۏچی زبانء ربیدجاہ - فرهنگستان زبان و ادب بلوچی

ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺷﺮﻗﯽ ﺍﺯ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻏﺎﺯ ﺍﻟﺤﺎﻕ ﺑﻪ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ، ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻋﻠﯿﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ . ﺍﮔﺮ ﭼﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺍﯾﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺳﺮﮐﻮﺏ ﺷﺪﻩ، ﺍﻣﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺁﺗﺶ ﺯﯾﺮ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ ﺑﺎ ﻭﺯﺵ ﻧﺴﯿﻤﯽ ﺩﻭﺑﺎﺭﻩ ﺷﻌﻠﻪ ﻭﺭ ﮔﺸﺘﻪ ﺍﺳﺖ . ﻣﻮﺝ ﻓﻌﻠﯽ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ، ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺳﺎﻝ 2004 ﻭ ﺯﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﮊﻧﺮﺍﻝ ﭘﺮﻭﯾﺰ ﻣﺸﺮﻑ، ﺣﺎﮐﻢ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﻓﺮﻭﺵ ﺷﻬﺮ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﯾﮏ ﮔﻮﺍﺩﺭ ﺑﻪ ﺭﮊﯾﻢ ﮐﻤﻮﻧﯿﺴﺘﯽ ﭼﯿﻦ، ﮐﻪ ﺩﺳﺘﺶ ﺑﻪ ﺧﻮﻥ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻭﯾﻐﻮﺭ ﺁﻟﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﺁﻏﺎﺯ ﺷﺪ . ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺭﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﭼﯿﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﯾﯽ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﮔﻮﺍﺩﺭ، ﺣﻤﻼﺗﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﭼﯿﻨﯽ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﮐﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺭﺍ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ﺳﺎﺧﺖ . ﺑﺎ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﮐﺒﺮ ﺧﺎﻥ ﺑﮕﺘﯽ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﯼ ﯾﺎﻓﺖ . ﺩﺭ ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ، ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺑﻮﺩ، ﺑﺎ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﺣﻖﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﻠﻮﭺ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺍﻧﺘﻔﺎﺿﻪﺍﯼ ﻋﻈﯿﻢ ﮔﺸﺖ ﻭ ﮐﻞ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﻓﺮﺍ ﮔﺮﻓﺖ . ﺧﯿﻠﯽ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﻨﺪﻩ ﮐﻪ ﺗﺎ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺍﮐﺒﺮ ﺑﮑﺘﯽ ﺑﻮﺩﯾﻢ ﺍﺯ ﺷﻬﺎﺩﺗﺶ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﺷﺪﯾﻢ . ﻭ ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺗﻬﺪﯾﺪﺍﺕ ﺍﻣﻨﯿﺘﯽ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﻟﻮﺍﭘﺲ ﯾﺎ ﻫﻤﺎﻥ " ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻃﻠﺒﺎ " ﮐﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﯾﯽ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩ، ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺣﻮﻡ ﺑﮕﺘﯽ ﻧﻤﺎﺯ ﺟﻨﺎﺯﻩ ﻏﺎﺋﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﮐﺮﺩﯾﻢ . ﻭﻗﺘﯽ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖﻫﺎ ﺍﻭﺝ ﮔﺮﻓﺖ، ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪﻥ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﻠﻮﭺ ﻧﯿﺰ ﺷﺮﻭﻉ ﺷﺪ . ﺍﯾﻦ ﮐﻨﺸﮕﺮﺍﻥ ﺍﻏﻠﺐ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﮐﺮﺍﭼﯽ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮑﺪﻩ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﻮﻻﻥ ﮐﻮﯾﺘﻪ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﯼ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﻓﻌﺎﻝ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﻣﺪﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺳﻮﻕ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺭﺍﻫﯽ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﮐﺮﺩ . ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﯾﻦ ﮐﻨﺸﮕﺮﺍﻥ ﯾﺎ ﺩﺭ ﺷﮑﻨﺠﻪ ﮔﺎﻩﻫﺎﯼ ﺍﺭﺗﺶ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﯾﺎ ﺩﺭ ﮐﻮﻫﻬﺎﯼ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻋﻠﯿﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺭﺗﺶ ﻣﯽ ﺟﻨﮕﯿﺪﻧﺪ . ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻋﺪﻩﯼ ﺍﻧﺪﮐﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﻨﺞ ﻋﺰﻟﺖ ﺑﺮ ﮔﺰﯾﺪﻧﺪ . ﺑﺎ ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪﻥ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﻠﻮﭺ ﻃﺒﯿﻌﺘﺎ ﻧﺴﻠﯽ ﺍﺯ ﺯﻧﺎﻥ ﻓﻌﺎﻝ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺷﻮﻫﺮ ﯾﺎ ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻭ ﯾﺎ ﭘﺪﺭ ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ . ﺩﺭ ﻫﺮ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﺟﻠﺴﻪﺍﯼ ﮐﻪ ﺟﻠﻮﯼ ﮐﺎﻧﻮﻥ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﮐﺮﺍﭼﯽ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﯽﺷﺪ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﺑﻠﻮﭺ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﻬﺎﯼ ﮔﺮﻩ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻋﮑﺴﻬﺎﯼ ﻋﺰﯾﺰﺍﻥ ﮐﺸﺘﻪ ﯾﺎ ﻣﻔﻘﻮﺩ ﺷﺪﻩﺷﺎﻥ ﻓﺮﯾﺎﺩ ﺩﺍﺩﺧﻮﺍﻫﯽ ﺳﺮ ﻣﯽ ﺩﺍﺩﻧﺪ . ﻃﺒﯿﻌﯿﺘﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻮﺩﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﺷﺎﻥ ﭘﻮﺷﯿﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﺪﻧﺪ . ﺍﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻭ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ . ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭺ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺧﻮﺍﻫﺮﺍﻥ ﺑﻠﻮﭺ ﺑﻮﺩ، ﮐﻪ ﻋﻤﻮﯼ ﻭ ﺩﺍﯾﯽﺍﺵ ﺩﮐﺘﺮ ﺧﺎﻟﺪ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻧﻮﺭﻣﺤﻤﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺭﺗﺶ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺭﺑﻮﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ‏( ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺍﺟﺴﺎﺩ ﻣﺜﻠﻪ ﺷﺪﻩ ﺷﺎﻥ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪ ‏) . ﻻﺯﻡ ﺑﻪ ﺫﮐﺮ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﯼ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻘﯿﻪ ﻫﻢﻗﻄﺎﺭﺍﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺁﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﯼ ﺻﺮﯾﺢ ﻭ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪﺍﺵ ﺧﯿﻠﯽ ﺯﻭﺩ ﺩﺭ ﻗﺎﻣﺖ ﯾﮏ ﻟﯿﺪﺭ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺸﺖ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻧﮑﻪ ﺩﮐﺘﺮ ﺍﻣﺪﺍﺩ ﺑﻠﻮﭺ ﺭﺋﯿﺲ ﺑﯽ ﺍﺱ ﺍﻭ ‏( BSO Azad ‏) ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﮐﺘﺮ ﺍﻟﻠﻪ ﻧﻈﺮ ﺭﯾﯿﺲ ﻓﻌﻠﯽ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺑﺨﺶ ﺑﻠﻮﭺ ‏( BLA ‏) ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﺰﻟﺸﺎﻥ ﺭﺑﻮﺩﻩ ﺷﺪﻧﺪ، ﺭﻫﺒﺮﯼ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺑﺸﯿﺮ ﺯﯾﺐ ﺭﺳﯿﺪ . ﺑﺸﯿﺮ ﺯﯾﺐ ﺍﻣﺎ ﺭﺍﻩ ﺣﻞ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻨﮓ ﭼﺮﯾﮑﯽ ﻋﻠﯿﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﻣﯽﺩﯾﺪ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺪﺍﯾﺖ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺟﻨﺒﺶ ﮐﻨﺎﺭﻩﮔﯿﺮﯼ ﮐﺮﺩ . ﺑﺎ ﮐﻨﺎﺭ ﺭﻓﺘﻦ ﺁﻗﺎﯼ ﺯﯾﺐ، ﺯﺍﻫﺪ ﺑﻠﻮﭺ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺷﺪ . ﺯﺍﻫﺪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩﺍﯼ ﻧﺒﻮﺩ، ﺍﻣﺎ ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﮔﻤﺎﻥ ﻧﻤﯿﮑﺮﺩ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺭﻭﺯﯼ ﺑﺪﻋﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻝ ﺩﺭ ﺟﻨﺒﺶ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮﯾﺎﻥ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺷﺖ . ﺯﺍﻫﺪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻭﻟﯿﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﻠﻮﭺ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺩﻫﯽ ﺍﻋﺘﺮﺍﺿﺎﺕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ . ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺭﺍﻫﭙﯿﻤﺎﯾﯽ ﺗﺎﺭﯾﺦ ﺷﺒﻪ ﻗﺎﺭﻩ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﻫﺒﺮﯼ ﻣﺎﻣﺎ ﻗﺪﯾﺮ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﮐﻪ ﺭﮐﻮﺭﺩ ﺭﺍﻫﭙﯿﻤﺎﯾﯽ ﮔﺎﻧﺪﯼ ﺭﺍ ﺷﮑﺴﺖ . ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭺ ﻧﻘﺶ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮﯼ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺍﯾﻦ ﺭﺍﻫﭙﯿﻤﺎﯾﯽ ۲۰۰۰ ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮﯼ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺷﺖ . ﺯﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 2014 ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻠﯿﺲ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﮐﻮﯾﺘﻪ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻧﺎﭘﺪﯾﺪ ﺷﺪ . ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺍﯾﻦ ﺁﺩﻡﺭﺑﺎﯾﯽ ﻭ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮﯼ، ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪﻩ ﺷﺪ . ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭼﻨﺪ ﻓﻌﺎﻝ ﺩﯾﮕﺮ ﺷﺎﻫﺪﺍﻥ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﯾﻦ ﺁﺩﻡ ﺭﺑﺎﯾﯽ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﮐﻤﭙﯿﻨﯽ ﻋﻈﯿﻢ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﺯﺍﺩﯼ ﺯﺍﻫﺪ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻨﺪ . ﺍﻣﺎ ﮐﻢ ﮐﻢ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﺮ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺗﻨﮓ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺑﻪ ﮐﺎﻧﺎﺩﺍ ﻣﻬﺎﺟﺮﺕ ﻭ ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻤﻮﺩ . ﺗﻘﺎﺿﺎﯼ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﯽ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﻻﺑﯽ ﺩﻭﻟﺖ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻥ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻃﻮﻝ ﮐﺸﯿﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ . ﺑﺎ ﻭﺭﻭﺩ ﺍﻭ ﺑﻪ ﮐﺎﻧﺎﺩﺍ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯼ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻠﻮﭺ ﺩﺭ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺟﺎﻥ ﺗﺎﺯﻩ ﺍﯼ ﮔﺮﻓﺖ . ﺍﻭ ﮐﻤﭙﯿﻦﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﺑﺮﺍﯼ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﺮ ﻧﻮﺷﺖ ﻣﻔﻘﻮﺩﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻠﻮﭺ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ . ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬﺍﺭﺗﺮﯾﻦ ﻭ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎ ﺍﺯ ﺁﺧﺮﯾﻦ ﺗﻮﯾﺖ ﻫﺎﯼ ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ : " You took them alive, we want them alive ” ‏( ﺷﻤﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﺮﺩﯾﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﯽ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ‏) ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﻮﺩ . ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺍﺳﻼﻡ ﺁﺑﺎﺩ ﻗﺒﻼ ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺭﺍ ﻃﯽ ﭘﯿﺎﻣﯽ ﺑﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ " ﻫﺪﯾﻪ ﮐﺮﯾﺴﻤﺲ " ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﮐﺮﺩﻩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﭘﯿﺪﺍ ﺷﺪﻥ ﺟﺴﻢ ﺑﯽﺟﺎﻧﺶ ﺩﺭ ۲۰ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﺩﺭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺧﯿﺎﺑﺎﻥﻫﺎﯼ ﺗﻮﺭﺍﻧﺘﻮ ﺍﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻋﻤﻠﯽ ﺷﺪ . ﮔﺮ ﭼﻪ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﯾﮏ ﺿﺎﯾﻌﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻠﻮﭺ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺺ ﮐﻨﺸﮕﺮﺍﻥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﺯ ﻭﻗﺎﯾﻊ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﺭﺯﺍﺕ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺣﻖﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻓﺮﺩ ﻣﺤﻮﺭ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺣﺬﻑ ﺷﺨﺼﯿﺖﻫﺎ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﻧﺨﻮﺍﻫﻨﺪ ﺭﻓﺖ . ﺑﺪﻭﻥ ﺷﮏ ﺷﻬﺎﺩﺕ ﺑﺎﻧﻮ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﮐﺮﯾﻤﻪﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ .
ﺩﮐﺘﺮ ﻋﺒﺪﺍﻟﻤﻘﺴﻂ ﺑﻨﯽﮐﻤﺎﻝ - ﺁﻧﮑﺎﺭﺍ
فرھنگستان زبان بلوچی ھیچ مسئولیتی در قبال این متن ندارد و این بازتاب یک مطلب است
Balochi Academy Sarbaz ( BAS ) - بلۏچی زبانء ربیدجاہ - فرهنگستان زبان و ادب بلوچی

ﺁﻩ، ﺑﺎﻧﻮﮎ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭺ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﺳﻮﮔﯿﮓ ﺍﻧﺖ ﺑﺎﺯ ﺑﺎﺯ ﺑﮋﻥ ﻭ ﺍﻓﺴﻮﺯ ﺍﻧﺖ ﮐﻪ ﺳﻬﯽ ﺑﻮﺗﻮﻥ ﺑﺎﻧﻮﮎ ‏ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭺ ‏» ، ﺑﻠﻮﭺ ﺩﺭﺳﻮﺍﻧﻮﮐﺎﻧﮱ BSO ﭘﯿﺴﺮﯾﮕﯿﻦ ﺭﻫﺸﻮﻧﮱ ﻻﺵ ﻣﺮﻭﭼﯽ ﻣﺎﻥ ﮐﺎﻧﺎﺩﺍ ﻭﺩﯾﮓ ﺑﻮﺗﮓ . ﺑﺎﻧﻮﮎ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭺ، ﯾﮏ ﻭﺭﻧﺎﺋﯿﻦ ﺑﻠﻮﭺ ﺟﻨﯿﻨﮯ ﺍﺕ ﮐﻪ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻧﮱ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﯽ ﺣﻘﺎﻧﯽ ﻟﻮﭨﻮﮐﯿﻦ ﮔَﻠّﺎﻧﯽ ﺗﻬﺎ ﻣﺰﻧﯿﻦ ﺩﯾﻤﺮﺅﮐﯿﻦ ﺭﻫﺸﺆﻧﮯ ﺍَﺕ ﮐﻪ ﻓﺎﺷﯿﺴﺘﯽ ﭘﺎﮐﺴﺘﺎﻧﮱ ﺯﺅﺭﺍﻧﺴﺮﯾﮱ ﺧﺎﻃﺮﺍ، ﭼﻨﺖ ﺳﺎﻝ ﺍَﺕ ﮐﻪ ﮐﺎﻧﺎﺩﺍﯾﺎ ﻣﯿﺎﺭ ﺯُﺭﺕ ﺍَﺕ . ﭼﻮﺷﯿﻦ ﺭﻫﺸﻮﻥ ﻭ ﺟﻨﯿﻨﺎﻧﯽ ﺟﺎﻫﮱ ﭘُﺮ ﮐﻨﮓ ﭘﻪ ﺑﻠﻮﭺ ﻭ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻧﺰﺩﯾﮑﯿﻦ ﺩﺋﻮﺭﺍ ﺑﻮﺕ ﻧﮑﻨﺖ . ﺑﺎﻧﻮﮎ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭼﮱ ﻧﺎﻡ، ﻣﺎﻥ ﺳﺎﻝ ۲۰۱۶ ﻫﺎ، ﯾﮑﮱ ﭼﻪ ﻣﺰﻥ ﺗﺮﯾﻦ ﺟﻨﯿﻨﺎﻥ ﯾﺎﺭﮒ ﺑﻮﺗﮓ . ﺑﺎﻧﻮﮎ ﮐﺮﯾﻤﻪ ﺑﻠﻮﭼﮱ ﯾﺎﺕ ﻧﻤﯿﺮﺍﻥ ﺍﻧﺖ ﮔَﻤﺎﻧﯽ ﺷﺮﯾﺪﺍﺭ لِکّۏک: شستونی بلۏچ
Balochi Academy Sarbaz ( BAS ) - بلۏچی زبانء ربیدجاہ - فرهنگستان زبان و ادب بلوچی

ﮔﻠﮕﺪﺍﺭﮮ ﮔﻮﮞ ﻭﺍﺟﮧ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﻧﺎﻣﯽ ﺋﯿﮟ ﻟﭽّﮧ ﮐﺎﺭ ﺀُ ﮔﻠﻮﮐﺎﺭ ﺟﺴﺖ ﮐﻨﻮﮎ : ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ ﭘﺴّﻮ ﺩﯾﻮﮎ : ﻭﺍﺟﮧ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮﮬﯽ : ﻭﺍﺟﮧ ﺷﻤﺎ ﭘﺠّﺎﺭ ﺀِ ﻭﺍﺳﺘﯿﻤﻨﺪ ﻧﮧ ﺍِﻧﺖ ﺍﮮ ﻭﺍﺳﺖ ﺀَ ﮐﮧ ﮬﺮ ﮐﺲ ﺀَ ﮐﻤﻮﮐﯿﮟ ﺩﻭﺳﺘﯽ ﯾﮯ ﭘﮧ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀَ ﺑﮧ ﺑﯿﺖ ﭘﯿﻤﮯ ﻧﮧ ﭘﯿﻤﮯ ﺷﻤﺌﮯ ﻧﺎﻡ ﺋِﮯ ﺍﺷﮑﺘﮓ، ﺑﻠﮯ ﭘﺪ ﺀَ ﮬﻢ ﻭﺕ ﺀَ ﭘﮧ ﮔﻮﻧﮉ ﮔﭙﺖ ﭘﺠّﺎﺭ ﺑﮧ ﮐﻦ ﺍِﺕ۔ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﻨﯽ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﮐﺖ ﮬﻮﺕ ﺍِﻧﺖ ﺀُ ﻣﻨﯽ ﻧﺪﻧﺎﻡ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ ﺍِﻧﺖ ﮬﻮﺕ ﮬﺴﻦ ﺀ ﭼُﮏّ ﺁﮞ، 1344 ﺀَ ﭼﮧ ﻣﺎﺕ ﺀَ ﭘﯿﺪﺍﮒ ﺑﻮﺗﮓ ﺁﮞ۔ ﻣﻦ ﺀَ ﭼﮧ ﮬﻤﺎ ﺍﻭﻝ ﺀَ ﮔﻮﮞ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﺷﯿﺮ ﺀُ ﺍﺩﺏ ﺀَ ﺩﻟﭽﺴﭙﯽ ﺑﻮﺗﮓ، ﺭﻧﺪ ﺀَ ﮐﮧ ﻣﻦ ﭘﯿﺸﻦ ﺀَ ﺁﺗﮑﮓ ﺀُ ﺟﮭﻤﻨﻨﺪ ﺑﻮﺗﮓ ﺁﮞ، ﭘﯿﺸﻦ ﺷﺎﺋﺮﺍﻧﯽ ﻣﻠﮏ ﺍِﻧﺖ، ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺍَﺑﺪﻟﻠﮧ ﺭﻭﺍﻧﺒﺪ ﺀُ ﻣﻼ ﻣﮭﻤﺪ ﺭﻭﺍﻧﺒﺪ ﺀِ ﮔﻮﻥ ﺀَ ﻣﻦ ﺀَ ﻧﻨﺪ ﺀُ ﭘﺎﺩﺍ ﺑﯿﺘﮓ۔ ﮬﻤﺪﺍﮞ ﺷﯿﺮﻭﺍﻧﯽ ﺑﻨﮕﯿﺞ ﮐﺮﺗﮓ۔ ﻣﻨﯽ ﺷﯿﺮﺍﻧﯽ ﺑُﻨﮕﭗ ﮔﯿﺸﺘﺮ ﺗﭙﺎﮐﯽ ﺀُ ﺍﻭﭘﺎﺭ ﺑﻮﺗﮓ۔ ﻣﻨﯽ ﺩﻭ ﮐﺘﺎﺏ ﭼﺎﭖ ﺑﻮﺗﮓ ﯾﮑﮯ ﺑﮯ ﺗﺎﮬﯿﺮﯾﮟ ﺑﺎﮬﻨﺪ ﺀُ ﺩﻭﻣﯽ ﭼﻨﮑﮯ ﮬﺎﮎ ﺗﺮﻣﭙﮯ ﺍَﺭﺱ۔ ﺳﮯ ﺗﺎﻣﺮﻧﺎﻣﮓ ﻣﻦ ﻧﺒﺸﺘﮓ ﯾﮑﮯ ﺷﺮّﯾﮟ ﺭﻧﮕﮯ ﺀَ ﭼﮭﺒﺎﺭ ﺀَ ﺍﮈ ﺑﻮﺗﮓ ﮐﮧ ﻧﺎﻡ ﺍِﻧﺖ ﺋِﮯ " ﺑﮯ ﻣﺮﺍﺩ " ﺀُ ﺩﻭ ﭼﻨﺸﺎﮞ ﭘﯿﺸﻦ ﺀَ ﺍﮈ ﺑﻮﺗﮓ ﺍَﻧﺖ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﺟﺎﻥ، ﺗﺌﯽ ﻧﺰّ ﺀَ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﺍﮌ ﺀُ ﺟﻨﺠﺎﻝ ﭼﮯ ﺍَﻧﺖ ﺀُ ﺗﺌﯽ ﮔﻤﺎﻥ ﺀَ ﭼِﮧ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﺍﮮ ﮔﯿﺸﯿﻨﮓ ﺑﻨﺖ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﻨﯽ ﻧﺰّ ﺀَ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀَ ﺍﯾﻨﭽﮑﯿﮟ ﺍﮌ ﺀُ ﺟﻨﺠﺎﻟﮯ ﻧﯿﺴﺖ، ﻣﻨﯽ ﻧﺰّ ﺀَ ﺗﭽﮏ ﺗﺮﯾﮟ ﺭﮬﺒﻨﺪ ﺳﯿﺪ ﺀِ ﺭﮬﺒﻨﺪ ﺍِﻧﺖ ﺀُ ﺍﮮ ﺭﮬﺒﻨﺪ ﺯﺍﻧﺸﺘﯽ ﺑﻨﯿﺎﺩ ﺀَ ﺍِﻧﺖ ﺀُ ﺍﮔﺎﮞ ﻟﮭﺘﮯ ﻣﺮﺩﻡ ﻧﯿﮑﺮﺍﮦ ﺀِ ﻧﯿﻤﻮﻥ ﺀَ ﺍﯾﺸﯽ ﺀَ ﭘﮧ ﺟﻮﺍﻧﯽ ﺳﺮﭘﺪ ﻧﮧ ﺑﻨﺖ ﺍﮮ ﺁﮬﺎﻧﯽ ﻭﺗﯽ ﻣﯿﺎﺭ ﺍِﻧﺖ، ﺀُ ﻣﻨﯽ ﮔﻤﺎﻥ ﺀَ ﻧﯿﮑﺮﺍﮦ ﺀَ ﮬﻮﮞ ﺍﮮ ﺯﺑﺎﻧﯽ ﺩﮔﺮﯼ ﺀَ ﻣﻦّ ﺍِﺗﮓ، ﺀُ ﻣﻨﯽ ﮔﻤﺎﻥ ﺀَ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﺟﻮﺍﻧﯿﮟ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﮧ ﺑﮧ ﺍﯾﮟ ﻧﮯ ﮐﮧ ﺟﻮﺍﻧﯿﮟ ﺍَﺭﺏ۔ 22 ﻣﯿﮟ ﭘﺎﺭﮦ ﺳﻮﺭﮦ ‏( ﺣﺠﺮﺍﺕ ‏) ﺁﯾﮧ 12 ﺩﺍﮞ 13 ﺍﮮ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﮔﻮﺵ ﺍﯾﺖ : ﻣﻦ ﺷﻤﺎﺭﺍ ﭼﮧ ﯾﮏ ﻣﺎﺕ ﺀُ ﭘﺘﮯ ﺀَ ﭘﯿﺪﺍﮒ ﮐﺮﺗﮓ، ﻣﻦ ﺷﻤﺎﺭﺍ ﭨﮏ ﭨﮏ ﮐﺮﺗﮓ ﺗﺎ ﮐﮧ ﺷﻤﺎ ﭘﮧ ﺟﻮﺍﻧﯽ ﺯﺍﻧﮓ ﺀُ ﭘﺠّﺎﺭﮒ ﺑﮧ ﺑﮧ ﺍِﺕ ﺀُ ﭼﮧ ﺷﻤﺎ ﺷﺮﺗﺮ ﮬﻤﺎ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﭼﮧ ﮬﺪﺍ ﺀَ ﮔﯿﺶ ﺗﺮ ﺑﮧ ﺗﺮﺱ ﺍﯾﺖ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﺑﻠﻮﭺ ﺭﺍﺝ ﭼﮧ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﺗﭙﺎﮎ ﺑﯿﺖ ﮐﻨﺖ ﺀُ ﮐﺠﺎﻡ ﺑﻨﮕﭗ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﺍﮮ ﺗﭙﺎﮐﯽ ﻣﺎﺭﺍ ﺷﺮﺗﺮ ﺩﺳﺖ ﮐﭗ ﺍﯾﺖ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﺑﻠﻮﭺ ﺑﺎﯾﺪ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﺗﭙﺎﮎ ﺑﮧ ﺑﻨﺖ ﭼﮯ ﺀَ ﮐﮧ ﻧﯿﮑﺮﺍﮬﯽ ﺀُ ﮬﻨﺪﯼ ﺀُ ﭨﮑّﯽ ﺩﮔﺮﯼ ﺩﺭﺍﮬﯿﮟ ﺭﺍﺟﺎﻧﯽ ﻣﺪﺍﻣﯽ ﮬﻤﺮﺍﮦ ﺍِﻧﺖ ﺀُ ﺑﺎﯾﺪ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﮬﺮ ﺭﺍﺝ ﻭﺗﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﺗﭙﺎﮎ ﺑﮧ ﺑﯿﺖ ﮬﻤﺎ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﮐﮧ ﺍﺭﺍﮎ ﺀُ ﺳﻮﺭﯾﮧ ﺀُ ﻟﺒﻨﺎﻥ ﺀُ ﮐﻮﯾﺖ ﺀُ ﺍﮮ ﺩﮔﮧ ﺍﺭﺏ ﺯﺑﺎﻧﯿﮟ ﻣُﻠﮑﺎﮞ ﮬﺮ ﮐﺠﺎﻡ ﺀَ ﻭﺕ ﺀَ ﺳﺮﮐﺎﺭ ﮬﺴﺖ ﺑﻠﮯ ﺩﺭﺍﮦ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﭘﮍ ﺀَ ﺗﭙﺎﮎ ﺍَﻧﺖ ﺀُ ﺩﺭﺍﮦ ﻭﺕ ﺀَ ﺍَﺭﺏ ﺯﺍﻥ ﺍَﻧﺖ، ﮔﮍﺍ ﻣﺎ ﺑﻠﻮﭺ ﮬﻮﮞ ﺑﺎﯾﺪ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﻭﺕ ﺀَ ﭼﮧ ﮬﻨﺪﯼ ﺀُ ﻧﯿﮑﺮﺍﮬﯽ ﺀُ ﭨﮑﯽ ﺩﮔﺮﯾﺎﮞ ﺑﮧ ﭘﮭﺮﯾﺰ ﺍﯾﻦ ﺀُ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﺗﭙﺎﮎ ﺑﮧ ﺑﮧ ﺍﯾﮟ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﻦ ﺍﮮ ﮔﻮﺵ ﺁﮞ ﮐﮧ ﺍﮔﺎﮞ ﻣﺎ ﻟﻮﭦ ﺍﯾﮟ، ﻣﺌﮯ ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻮﺩﻧﺎﮎ ﺑﮧ ﺑﯿﺖ ﮔﮍﺍ ﺑﺎﯾﺪ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﺯﺑﺎﻥ ﺍَﻟﺒﺎﺭ ﺀُ ﺳﭩﻨﺪﺍﺭﺩ ﺑﮧ ﺑﯿﺖ ﮔﮍﺍ ﺷﻤﺎ ﻣﻦ ﺀَ ﺍﮮ ﺑﮧ ﮔﻮﺵ ﺍِﺕ ﮐﮧ ﭼﮧ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﻣﺎ ﭘﮧ ﺍﮮ ﻣﻮﻝ ﺀَ ﺭﺱ ﺍﯾﮟ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﻨﯽ ﮔﻤﺎﻥ ﺀَ ﺗﯿﻮﮐﯿﮟ ﺭﺍﮦ ﮬﻤﺶ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺍِﻧﺖ ﺯﺑﺎﻥ ﺀَ ﻭﺕ ﺑﮧ ﻭﺍﻥ ﺍﯾﻦ ﺀُ ﺩﮔﺮﺍﮞ ﮬﻢ ﺑﮧ ﻭﺍﻧﯿﻦ ﺍﯾﻦ ﺀُ ﺯﺑﺎﻥ ﺀِ ﮐﺎﺭﻣﺮﺯﯼ ﺀَ ﺍَﻟﺒﺎﺭ ﺑﮧ ﮐﻦ ﺍﯾﮟ، ﺍﮮ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﮐﮧ ﻭﺗﯽ ﻧﻤﺪﯼ ﺀُ ﻧﺒﺸﺘﮭﺎﮞ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀَ ﺑﮧ ﻧﺒﯿﺲ ﺍﯾﻦ ﺀُ ﻭﺗﯽ ﻟﻮﮒ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﺀُ ﺟﻨﯿﻦ ﺁﺩﻣﺎﮞ ﺳﮑﯿﮟ ﺑﮧ ﺩﮮ ﺍﯾﮟ ﮐﮧ ﮔﻮﮞ ﻭﺗﯽ ﻣﺎﺗﯽ ﺯﺑﺎﻥ ﺀَ ﭼﺎﮔﺮﺩﯼ ﺭﺳﺎﻧﮑﺪﺭﺍﮞ ﻧﺒﺸﺘﮧ ﺑﮧ ﮐﻦ ﺍَﻧﺖ ﺀُ ﭼﮧ ﺩﺭﺍﮬﯿﮟ ﺭﺍﺝ ﺀَ ﻣﻨﯽ ﺩﺯﺑﻨﺪﯼ ﮬﻤِﺶ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﻭﺗﯽ ﭼُﮏ ﺀُ ﻧﻤﺎﺳﮕﺎﮞ ﺑﻠﻮﭼﯽ ﻧﺎﻡ ﭘﺮ ﺑﮧ ﺑﻨﺪ ﺍَﻧﺖ ﭼﮯ ﺀَ ﺍﮮ ﺁﮬﺎﻧﯽ ﭘﺠّﺎﺭ ﺍِﻧﺖ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﺍﺳﺘﺎﺩ ﻣﺎﮔﻨﺪ ﺍﯾﮟ ﮐﮧ ﮬﻤﮯ ﻭﭨﺴﺎﭘﯽ ﺩﯾﻮﺍﻧﺎﮞ ﺳﻨﮕﺖ ﻭﮬﺪﮮ ﻧﮧ ﻭﮬﺪﮮ ﮔﻮﮞ ﯾﮑﺪﮔﺮ ﺀَ ﺑﺎﻭﺳﺖ ﮐﻦ ﺍَﻧﺖ ﺀُ ﯾﮑﺪﮔﺮ ﺀَ ﺍﻭﭘﺎﺭ ﻧﮧ ﮐﻦ ﺍَﻧﺖ ﺀُ ﻧﮧ ﻭﺷّﯿﮟ ﮔﺎﻝ ﮐﺎﺭﻣﺮﺯ ﮐﻦ ﺍَﻧﺖ ﺷﻤﺎ ﺍﮮ ﺑﺎﺭﻭ ﺀَ ﭼﮧ ﺳﻮﺟﮯ ﻣﺎﺭﺍ ﺩﮮ ﺍِﺕ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﻦ ﺍﯾﺸﯽ ﺀِ ﭘﺴﻮ ﺀَ ﮔﻮﮞ ﻟﭽﮭﮯ ﺀِ ﺑﻨﺪﮮ ﺀَ ﺩﮮ ﺁﮞ۔ ﺑﯿﺎ ﮔﻮﮞ ﺍﻭﭘﺎﺭ ﺀَ ﻭﺗﯽ ﻧﺰّﯾﮏ ﮐﺎﺭ ﺍﯾﮟ ﺩﻭﺭﯾﺎﮞ ﺑﯿﺎ ﮔﻮﮞ ﮐﻨﺪﻭﮐﯿﮟ ﺩﭘﮯ ﭘﺎﮬﻮ ﺩﮮ ﺍﯾﮟ ﻣﺠﺒﻮﺭﯾﺎﮞ ﺑﯿﺎ ﻧﺰﻭﺭﯾﺎﮞ ﭘﮧ ﺗﮭﻤﺒﻞ ﭼﮧ ﻭﺕ ﺀَ ﮔﺴﺘﺎ ﮐﻦ ﺍﯾﮟ ﺑﯿﺎ ﭼﮧ ﺍﺩ ﺀَ ﮔﻠﯿﻦ ﺍﯾﮟ ﻣﮋﺩﮦ ﻭﺍﺭﯾﮟ ﺳﮑﯽ ﺳﻮﺭﯾﺎﮞ ﻭﮊﺩﻟﯿﮟ ﺭﻭﭼﺎﻧﯽ ﻭﺵّ ﺁﺗﮏ ﺀَ ﭘﮧ ﮬﺎﻭﻧﺪ ﺀِ ﺩﺭ ﺀَ ﮈﮎّ ﺑﺎﺩﯾﻦ ﺍﯾﮟ ﭘﮧ ﻣﮭﺮ ﺀَ ﺑﯿﺎ ﭼﻮ ﭼُﮏّ ﺀُ ﭼﻮﺭﯾﺎﮞ ﺑﯿﺎ ﻭﺗﯽ ﺑﺪﻭﺍﮦ ﺀِ ﺷﺮﯾﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﯿﭗ ﺀَ ﮐﻦ ﺍﯾﮟ ﭘﮧ ﻣﮍﺍ ﺩﺭﮔﻮﺯ ﮐﻦ ﺍﯾﮟ ﺑﻨﯽ ﺁﺩﻣﯽ ﮐﻢ ﺯﻭﺭﯾﺎﮞ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺗﺌﯽ ﮔﻤﺎﻥ ﺀَ ﮬﻤﮯ ﺟﮭﺪ ﮐﮧ ﭘﮧ ﺳﯿﺎﮬﮓ ﺀِ ﻭﺍﻧﯿﻨﮓ ﺀَ ﺑﯿﮓ ﺀَ ﺍِﻧﺖ ﺑﺎﻧﺪﺍﺕ ﺋِﮯ ﭼﻮﮞ ﮔﻨﺪ ﺍِﺕ، ﻭﺗﯽ ﻣﻮﻻﮞ ﺭﺱ ﺍﯾﺖ ﯾﺎ ﮐﮧ ﺍﻧﺎﮞ، ﺭﺍﺳﺘﯿﻦ ﺀُ ﺗﭽﮑﯿﮟ ﺭﺍﮦ ﺀَ ﺭﻭﮒ ﺀَ ﺍِﻧﺖ ﯾﺎ ﮐﮧ ﺍِﻧﺎﮞ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﮬﺮﭺ ﺭﻭﭺ ﭼﮧ ﮔﻮﺳﺘﮕﯿﮟ ﺭﻭﭺ ﺀَ ﻣﻦ ﺩﻟﺠﻢ ﺗﺮ ﺑﯿﺎﮞ ﮐﮧ ﺳﯿﺎﮬﮓ ﻭﺗﯽ ﻣﺮﺍﺩﺍﻧﯽ ﺳﯿﻤﺴﺮ ﺀَ ﺭﺱ ﺍﯾﺖ۔ ﺭﺍﺳﺘﯽ ﻭﺕ ﺀَ ﻣﻨﯿﻦ ﺍﯾﺖ، ﺀُ ﮬﻤﮯ ﻣﺮﺩﻡ ﮐﮧ ﻭﺍﻧﯿﻨﮓ ﺀِ ﺟﮭﺪ ﺀَ ﮐﻨﮓ ﺀَ ﺍَﻧﺖ ﭘﮧ ﻣﻨﯽ ﻧﺰّ ﺀَ ﺁﯾﻮﮐﯿﮟ ﻭﮬﺪ ﺀِ ﻭﮊﻧﺎﻡ ﺗﺮﯾﮟ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻨﺖ ﺀُ ﺍﺷﺎﻧﯽ ﻧﺎﻡ ﻣﺎﮞ ﺭﺍﺟﺪﭘﺘﺮ ﺀَ ﺍﺑﺪﻣﺎﻥ ﺑﯿﺖ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﭼﮧ ﮬﻤﺎ ﺍﮬﺪﯾﮕﯿﮟ ﺯﻣﺎﻧﮓ ﺀَ ﭘﯿﺸّﻦ ﻟﭽﮧ ﮐﺎﺭﺍﻧﯽ ﮬﻨﮑﯿﮟ ﺑﻮﺗﮓ، ﺍﮮ ﮬﻤﮯ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﯽ ﻭﺗﯽ ﺳِﻨﭻ ﺀُ ﺑﻮﺩ ﺍِﻧﺖ ﯾﺎ ﮬﻤﮯ ﺯﯾﺪ ﺀُ ﻧﺪﺍﺭﮒ ﻣﺮﺩﻣﺎﮞ ﺍﮮ ﺑﻮﺩ ﺩﻧﺖ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﺎ ﻭﮬﺪﮮ ﮐﮧ ﭘﯿﺸّﻦ ﺀِ ﺭﺍﺟﺪﭘﺘﺮ ﺀَ ﭼﺎﺭ ﺍﯾﮟ ﮔﻨﺪ ﺍﯾﮟ ﮐﮧ ﺍﮮ ﻣﺮﺩﻡ، ﻣﻼ ﮬﺴﻦ، ﻣﻼ ﺑﮭﺮﺍﻡ، ﻣﻼ ﺍﺑﺮﺍﮬﯿﻢ، ﻣﻼ ﮔﻼﻡ ﮬﯿﺒﺖ ﮐﺘّﮕﯽ، ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺍﺑﺪﻟﻠﮧ ﭘﯿﺸﻨﯽ، ﻣﻼ ﻣﮭﻤﺪ ﺭﻭﺍﻧﺒﺪ، ﭘﺪ ﺀَ ﭘﯿﺸّﻦ ﺀِ ﻧﺰّﯾﮑﯿﮟ ﻣﻠﮏ، ﻣﻨﺪ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﺍﺩ ﺀِ ﻧﺎﻣﺪﺍﺭﯾﮟ ﺷﮭﻠﭽّﮧ ﮐﺎﺭ ﻣﻼ ﭘﺎﺯﻝ ﺀُ ﻣﻼ ﮐﺎﺳﻢ ﺀِ ﺟﺎﮦ ﺍِﻧﺖ، ﺍﮮ ﺩﺭﭺ ﺀَ ﮐﺴﮯ ﺑﮧ ﭼﺎﺭ ﺍﯾﺖ ﮔﮍﺍ ﻣﺮﭼﯽ ﮬﻢ ﭼﮧ ﺩﮔﮧ ﺟﺎﮬﺎﮞ ﭘﯿﺸّﻦ ﺀَ ﻟﭽﮧ ﮐﺎﺭ، ﺗﺎﻣﺮﺳﺎﭺ، ﺁﺯﻣﺎﻧﮏ ﮐﺎﺭ، ﺳﺎﺯ ﺀُ ﺯﯾﻤﻠﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﺀُ ﮔﻮﺷﻨﺪﮦ ﮔﯿﺸﺘﺮ ﺍَﻧﺖ، ﮔﮍﺍ ﺍﮮ ﮬﺒﺮ ﺭﺍﺳﺖ ﺍِﻧﺖ ﮐﮧ ﺍﮮ ﮬﻨﺪ ﺀُ ﺟﺎﮦ ﺀَ ﯾﮏ ﺍَﻧﭽﯿﮟ ﺳﺎﻧﮯ ﮬﺴﺖ ﮐﮧ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﺩ ﺀِ ﺟﮭﻤﻨﻨﺪ ﺑﯿﮓ ﺀَ ﺭﻧﺪ ﺍﻟّﻢ ﺀَ ﺳﺎﻥ ﺯﯾﺮ ﺍﯾﺖ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮﮬﯽ : ﺍﺳﺘﺎﺩ، ﭼﮧ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﮐﻤﺎﻟﮭﺎﻥ ﺀُ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﯾﻨﺎﺭﺯﮬﯽ ﺀِ ﺑﯿﺮﺍﻧﯽ ﺀَ ﺭﻧﺪ ﻣﺎﺭﺍ ﺩﮔﮧ ﺟﻮﺍﻧﯿﮟ ﮔﺸﻨﺪﮬﮯ ﭼﻢ ﺀَ ﻧﮧ ﮐﭗ ﺍﯾﺖ ﺷﻤﺌﮯ ﮔﻤﺎﻥ ﺀَ ﭼﮯ ﺀَ ﭼﻮﺵ ﺍِﻧﺖ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﻦ ﮔﻮﺵ ﺁﮞ ﺍﮮ ﺩﺍﺏ ﻧﮧ ﺍِﻧﺖ، ﮬﺮﭺ ﮐﺲ ﺀَ ﻭﺗﯽ ﺑﻮﺩﺷﺖ ﺀُ ﺑﻮﺩﻧﺎﮐﯽ ﻭﺕ ﺀَ ﮔﻮﻥ ﺍِﻧﺖ، ﺍَﻧﻮﮞ ﮬﻢ ﺍِﺷﺎﻧﯽ ﺟﮭﮕﯿﺮﯼ ﺀَ ﻣﺮﺩﻡ ﮬﺴﺖ ﺍِﻧﺖ ﺍﮮ ﺩﮔﮧ ﮔﭙﮯ ﮐﮧ ﺁﯾﻮﮐﯿﮟ ﻭﮬﺪ ﺀَ ﺍﮮ ﻣﺮﺩﻡ ﮬﻤﺎ ﺩﺍﺑﯿﮟ ﻧﺎﻡ ﺀُ ﺗﻮﺍﺭﮮ ﮐﺶّ ﺍَﻧﺖ ﮐﮧ ﮬﻮﺕ ﮐﻤﺎﻟﮭﺎﻥ ﺀُ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺩﯾﻨﺎﺭﺯﮬﯽ ﺀَ ﮐﺶّ ﺍِﺗﮓ ﺑﯿﺘﮓ ﯾﺎ ﮐﮧ ﺍِﻧﺎﮞ۔ ﺍﮮ ﮔﭗّ ﺀَ ﺁﯾﻮﮐﯿﮟ ﻭﮬﺪ ﮔﯿﺸﯿﻦ ﺍﯾﺖ۔ ﺍﮮ ﭘﮍ ﺀَ ﺩﻟﺴﯿﺎﮬﯽ ﺑﺎﺯ ﺍَﻧﺖ ﻣﺌﯽ ﭼﺎﮔﺮﺩ ﺀَ ﺩﯾﻤﺮﻭﯼ ﮐﺘﮕﯿﮟ ﮬﻨﺪﺍﻧﯽ ﺩﺍﺏ ﺀَ ﭘﮕﺮﯼ ﺭﺩﻭﻡ ﮐﻢ ﺯﺭﺗﮓ ﺍﮮ ﭘﮍ ﺀِ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﺰﺍﮞ ﺳﺎﺯ ﺀُ ﺯﯾﻤﻞ ﺀِ ﭘﮍ ﺀِ ﻣﺮﺩﻣﺎﮞ ﻣﺌﮯ ﭼﺎﮔﺮﺩ ﺩﻧﯿﮕﺎ ﻟﻮﮈﯾﮓ ﮔﻮﺵ ﺍﯾﺖ ﺀُ ﺍﮮ ﮐﺎﺭ ﺀَ ﮐﻢ ﺷﺮﭘﯽ ﯾﮯ ﺳﺮﭘﺪ ﺑﯿﺖ، ﻭﮬﺪﮮ ﮐﮧ ﺍﮮ ﺩﺍﺏ ﻧﮧ ﺍِﻧﺖ ﺀُ ﺍﮮ ﯾﮏ ﺍﺯﻣﮯ ﺀُ ﭘﮧ ﺯﺑﺎﻥ ﺀُ ﭼﺎﮔﺮﺩ ﺀُ ﺩﻭﺩ ﺀُ ﺭﺑﯿﺪﮒ ﺀِ ﺩﯾﻤﺮﻭﯼ ﺀَ ﺳﮏّ ﮬﮋﺩﺭﯼ ﺍِﻧﺖ۔ ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘَﮭﺮَﮬﯽ : ﺍﺳﺘﺎﺩ، ﮬﻤﮯ ﻣﺮﺩﻡ ﮐﮧ ﭘﮧ ﺯﺑﺎﻥ ﺀَ ﺟﮭﺪ ﮐﻨﮓ ﺀَ ﺍَﻧﺖ ﺍﮔﺎﮞ ﺷﻤﺎ ﺑﮧ ﻟﻮﭦ ﺍِﺕ ﮐﮧ ﭼﮧ ﺍِﺷﺎﮞ ﻟﮭﺘﮯ ﺀَ ﺳﺘﺎ ﺑﮧ ﮐﻦ ﺍِﺕ ﺁ ﮐﮯ ﮐﮯ ﺍَﻧﺖ؟ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﺑﺮﮐﺖ ﺑﺮﺟﺎﻥ : ﻣﻦ ﺍﮮ ﻣﺮﺩﻣﺎﻧﯽ ﮐﺮﺩ ﺀَ ﺳﺘﺎ ﮐﻦ ﺁﮞ، ﻣﮭﻤﺪ ﺷﮑﺎﺭﯼ، ﻣﮭﻤﺪﺑﻠﻮﭺ ﭘﮭﺮﮬﯽ، ﻣﯿﺮﺟﺎﻥ ﻣﯿﺮ، ﺍَﻟﯽ ﺍﺳﮕﺮ ﺭﮬﻤﺎﻧﺪﻭﺳﺖ، ﺳﺌﯿﺪ ﺳﺎﮬﻞ، ﺍَﺑﺪﻝ ﮔﭙﻮﺭ ﮔﺮﺩﮬﺎﻧﯽ، ﺍﺑﺪﻝ ﺳﺘﺎﺭ ﺑﮕﭩﯽ، ﺳﺎﺑﺮ ﺁﺳﮑﺎﻧﯽ، ﺗﺎﺭﮎ ﮬﺴﯿﻦ ﮬﻮﺕ ﺀُ ﺩﮔﮧ ﺑﺎﺯﯾﮟ ﻣﺮﺩﻣﮯ ﮐﮧ ﺍﮔﺎﮞ ﺁﯾﺎﻧﯽ ﻧﺎﻡ ﺀَ ﺑﮧ ﮔﺮ ﺁﮞ ﮔﭗّ ﺑﺎﺯ ﺩﺭﺍﺟﮑﺶّ ﺑﯿﺖ۔
Balochi Academy Sarbaz ( BAS ) - بلۏچی زبانء ربیدجاہ - فرهنگستان زبان و ادب بلوچی

" ﭨَﮩﻠُﮑﯽ " ﺭﺟﺎﻧﮏ ﮐﺎﺭ : ﺑﻮﮬﯿﺮ ﮐُﻼﻧﭽﯽ ﺟﻨﺴﯿﺎﺕ ﺀِ ﺭِﺩ ﺀَ ﮬﻤﺎ ﮐﮧ ﻭﺗﯽ ﺭﻧﮓ ﺀُ ﺩﺍﻧﮓ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﻭﺕ ﺷﺌﯿِﺪﺍ ﺑﮧ ﺑﯿﺖ ﭨَﮩﻠُﮑﯽ ﺀِ ﻧﺎﺩﺭﺍﮦ ﻟﯿﮑﮓ ﺑﯿﺖ . ﺍﮮ ﭼﮧ ﻭﺗﯽ ﺟﻨﺪ ﺀَ ﻟِﺬّﺕ ﺯﯾﺮ ﺍﯾﺖ . ﺟﻨﯿﺎﺩﻣﺎﻧﯽ ﭨﮩﻠُﮑﯽ ﺀَ ﺁﺩﯾﻨﮏ ﺀِ ﺑﻼﮬﯿﮟ ﺑﺴﺘﺎﺭﮮ ". ﺳﻤﻮﻥ ﺩﯾﻮﺍ " ﮔُﻮﺵ ﺍﯾﺖ ﮐﮧ " ﺷﺮ ﺭﻧﮕﯿﮟ ﺟﻨﮏ ﺁﺩﯾﻨﮏ ﺀِ ﺩﯾﻢ ﺀَ ﺍﻭﺷﺖ ﺍﻧﺖ ﺀُ ﭼﮧ ﻭﺗﯽ ﺭﻧﮓ ﺀُ ﺩﺍﻧﮓ ﺀَ ﻟِﺰﺕ ﺯﯾﺮ ﺍَﻧﺖ ﺀُ ﺍﮮ ﭘﮩﻨﺎﺕ ﺀُ ﺁ ﭘﮩﻨﺎﺕ ﺀَ ﺗّﺮّ ﺍﻧﺖ ﺀُ ﻭﺗﯽ ﺑﺮﮬﻨﮕﯿﮟ ﺍﻧﺪﺍﻡ ﺀَ ﺑﺮﮮ ﻧﯿﻤﮕﮯ ﭼﺎﺭﺍﻥ ﺀَ ﮔﻞ ﺀَ ﭘﺌﯿﻢ ﻧﮧ ﺑﻨﺖ . " ﺍﻧﺪﺭﮮ ﺗﺮﯾﺪﻭﻥ " ﻧﺒﺸﺘﮧ ﮐﻨﺖ ﮐﮧ " ﺁﺩﯾﻨﮏ ﭨﮩﻠﮑﯿﮟ ﺟﻨﯿﻦ ﺀِ ﺷﺮﺗﺮﯾﮟ ﺳﻨﮕﺖ ﺍﻧﺖ . ﺍﮮ ﻭﺗﯽ ﺍﮐﺲ ﺀَ ﻣﺎﮞ ﺁﺩﯾﻨﮏ ﺀَ ﭼﺎﺭ ﺍﯾﺖ ﺀُ ﭼُﮏّ ﺍﯾﺖ . ﺑﺎﺯﯾﮟ ﺟﻨﯿﺎﺩﻣﮯ ﺭﭘَﭩﺎﻥ ﺀُ ﮐﻮﮐﺎﺭ ﮐﻨﺎﻥ ﺀَ ﮔُﻮﺵ ﺍﯾﺖ ﺍَﺑﻮّ ﻣﻦ ﭼﻮﻧﯿﮟ ﺷﺮ ﺭﻧﮕﮯ ﺁﮞ " " ﻣﺎﺩﺍﻡ ﻣﺘﺮﻭﺳﮑﯽ " ﺀَ ﮔُﻮﺷﺘﮓ ﺍﺕ " ﻣﻦ ﻭﺗﯽ ﺟﻨﺪ ﺀِ ﺑﺎﻧُﮏ ﺁﮞ , ﻭﺕ ﺀَ ﭘُﻮﺟﺎ ‏( ﺳﺠﺪﮦ ‏) ﮐﻦ ﺁﮞ ﺀُ ﻭﺗﯽ ﺟﻨﺪ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﺁﺷﮏ ﺁﮞ ." ﺍﮮ ﺟﻨﯿﺎﺩﻣﺎﻧﯽ ﮔﯿﺸﺘﺮ ﻭﮬﺪ ﺷﭗ ﺑﻨﺪﯾﮟ ﻟﻮﮔﺎﮞ ﺁﺩﯾﻨﮏ ﺀِ ﺩﯾﻢ ﺀَ ﮔُﻮﺯ ﺍﯾﺖ , ﮔُﺪﺍﻧﯽ ﻟﮕﻮﺷﮓ ﺀُ ﻭﺗﯽ ﯾﮏ ﯾﮏ ﺍﻋﻀﺎﯾﮯ ﺀِ ﭼﺎﺭﮒ ﺀُ ﺩﺳﺖ ﺟﻨﮓ ﺁﮬﺎﻧﯽ ﺩﻟﺪﻭﺳﺘﯿﮟ ﺷُﮕﻠﮯ . ﺟﻨﮑّﺎﻧﯽ ﺩﻟﮕﻮﺵ ﮔﯿﺸﺘﺮ ﮔﻮﺭﺍﻧﯽ ﻧﯿﻤﮓ ﺀَ ﺑﯿﺖ . ﺑﺎﺯﯾﮟ ﺟﻨﯿﺎﺩﻣﺎﻧﯽ ﻭﺍﮬﮓ ﺍﻧﺖ ﮐﮧ ﺁﮬﺎﻧﯽ ﮔﻮﺭ ﺷﯿﺮ ﺑﮧ ﮐﻦ ﺍﻧﺖ ﺀُ ﮔﺮﺍﻥ ﺑﮧ ﺑﻨﺖ ﺑﻠﮯ ﺁ ﮬﯿﭻ ﺭﻧﮓ ﺀَ ﭼُﮏ ﻣﺎﺗﯽ ﻧﮧ ﻟﻮﭦ ﺍﻧﺖ ﭘﻤﯿﺸﺎ ﺁﮬﺎﻧﯽ ﮬﻤﮯ ﻭﺍﮬﺶ ﺑِﮩﮧ ﭘﯿﻠﮧ ﻧﮧ ﺑﯿﺖ . ﺑﺎﺯﯾﮟ ﺟﻨﮑﺎﻥ ﺀَ ﮔﻮﮞ ﻭﺗﯽ ﭼﻤّﺎﮞ ﻣﮭﺮ ﺑﯿﺖ ﺀُ ﺁ ﺩﺍﮞ ﺩﯾﺮ ﺀَ ﺁﺩﯾﻨﮏ ﺀِ ﺩﯾﻢ ﺀَ ﺍﻭﺷﺖ ﺍﻧﺖ ﺀُ ﻭﺗﯽ ﭼﻤّﺎّﮞ ﭼﺎﺭ ﺁﻧﺖ . ﭼﯿﺰﮮ ﺍﻧﭽﯿﮟ ﺟﻨﮏ ﮬﻢ ﮬﺴﺖ ﺁﮬﺎﮞ ﻭﺗﯽ ﻣﺎﻭَﻝ ﺩﻭﺳﺖ ﺑﻨﺖ . ﺍﮮ ﻭﺕ ﺀَ ﺑﺮﮮ ﻧﯿﻤﮕﮯ ﭼﮑﺮّﯾﻦ ﺍﻧﺖ ﺀُ ﻭﺗﯽ ﻣﺎﻭﻻﮞ ﻟﮕﺎﺵ ﺍﻧﺖ ﺀُ ﮔﻮﮞ ﺁﮬﺎﮞ ﻣﮭﺮ ﺩﺭﺷﺎﻥ ﺍﻧﺖ . ﺟﻨﺴﯿﺎﺗﯽ ﺯﺍﻧﺘﮑﺎﺭﺍﮞ " ﺟﻨﯿﻦ " ﺩﻧﯿﺎﺀِ ﺟﻠﻮﮦ ﺩﺍﺭ ﺗﺮﯾﮟ ﺳﺎﭼﺴﺖ ﻣﻦّ ﺍﺗﮓ ﺀُ ﺟﻨﯿﺎﺩﻡ ﺀِ ﺩﻭ ﺍﻋﻀﺎﺀ ﺑﺰﺍﮞ ﺁﮬﯽ ﺀِ ﮔﻮﺭ ﺀُ ﻣﺎﻭﻝ ﻻﺋﮏ ﺷﺮﯼّ ﺍﻧﺖ ﺑﻠﮯ " ﻓﺮﺍﺋﮉ " ﮔﻮﺵ ﺍﯾﺖ ﮐﮧ ﺟﻨﯿﻦ ﺀِ ﺷﺮ ﺭﻧﮕﯽ ﻣﺎﮞ ﺁﺋﯽ ﺀِ ﺑﺮﯾﭽﮑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﻧﺖ . ﺍﮔﺎﮞ ﺑﺮﯾﭽﮑﻨﺪﮒ ﺀَ ﺁﺋﯽ ﺀِ ﺩﯾﻢ ﺀَ ﺷﺮ ﺭﻧﮕﯽ ﻭﺩﯼ ﺑﮧ ﺑﯿﺖ ﮔﮉﺍ ﺁ ﺩﻟﮑﺶ ﺀُ ﺑﺮﺍﮬﺪﺍﺭ ﺍﻧﺖ ﺍﮔﮟ ﺑﺮﯾﭽﮑﻨﺪﮒ ﺁﮬﯽ ﺀِ ﺷﺮ ﺭﻧﮕﯽ ﺀِ ﺳﺮ ﺀَ ﺑﺴﺘﺎﺭﮮ ﻣﮧ ﺩﺍﺭﯾﺖ ﺑﺰﺍﮞ ﺁ ﺍﻧﭽﺎﺋﯿﮟ ﺟﻨﯿﻨﮯ ﺀُ ﺍﮔﺎﮞ ﺑﺮﯾﭽﮑﻨﺪﮒ ﺁﺋﯽ ﺀَ ﺑﺪﺟﻠﻮﮦ ﺑﮧ ﮐﻨﺖ ﮔﮉﺍ ﮬﻤﮯ ﺁﺋﯽ ﺀِ ﺑﺪﺭﻧﮕﯽ ﺀِ ﻧﺸﺎﻥ ﺍﻧﺖ .
Balochi Academy Sarbaz ( BAS ) - بلۏچی زبانء ربیدجاہ - فرهنگستان زبان و ادب بلوچی

Gedrosian or Old Balochi Language(bal: گدرۏچی زبان) is an Elder Language that used by Gedrosia Country Peoples at Ancient
Gedrosian peoples was different people than other countries people
they Speaked Gedrosian language, one of human language
Gedrosian language hasn't/has a written system
Gedrosian language or old Balochi is different that new Balochi

we do know that old Balochi's words was different like:
Gd:Ťèlig ٹݔلیگ
Bal: Camm چَمّ from Persian: چشم
meant: Eyes
Gd: Ťull ٹولّ / Borz بُرز
bal: Bàlàd بالاد from Persian: بلند
meant: Up
Gd: Bàpàr باپار
Bal: Tejàrat تجارت from Arabic التجاره
meant: Business
Balochi Academy Sarbaz ( BAS ) - بلۏچی زبانء ربیدجاہ - فرهنگستان زبان و ادب بلوچی